Yer kabuğunun ayrılmaz bir bileşeni olan ağır metaller, kendilerine has bir çevrim mekanizmasının içinde yüzlerce yıldır dünyada var olsalarda günden güne artan insan faaliyetleri nedeniyle jeokimyasal döngüleri ve biyokimyasal dengeleri büyük ölçüde değişti.
Geçen yüzyılın sürekli artış gösteren endüstriyel faaliyetler, insanların ağır metallere doğrudan veya dolaylı olarak maruz kalmasında da artışa neden oldu. Cıva, Kurşun, Krom, Kadmiyum ve Arsenik, insan zehirlenmelerine neden olan en yaygın ağır metallerin ilk beşinde. Ağır metalleri sağlayankaynaklar ise aslında sandığımız kadar uzağımızda değil, içlerinden bazılarına sandığımızdan daha yakınız; kaynakhaneler, boyalar, tarım ilaçları, yakıtlar...
Ağır metalin tanımına baktığımızda ise, metalik özellikler sergileyen ve genellikle kötü şöhretiyle tanımlanan bir element alt kümesini ifade ettiğini görüyoruz. Bu metal grubu insan vücudunagirdiğinde ve orada olumsuz etkiler göstermeye başladığında ise toksik olarak tanımlanmaya, adı da toksik metallere dönüşmeye başlıyor.
Suyun, havanın ve toprağın ağır / toksik metallerle kirlenmesi çevresel bir sorun ve dünya çapında yüz milyonlarca insan bundan her gün etkileniyor. Bir şekilde, doğanın herhangi bir parçasına beklenmedik şekilde karışmış olan bu metaller endüstriyel tesislerden çıkan atık sularla ve asit yağmurlarıyla sızarak çevre kirliliğine neden olur.
Doğada ağır; vücutlarımızda toksik olarak tanımladığımız bu metallerden kalıcı olarak kurtulmanın yolu yok, fakat onların doğaya karışma mekanizmalarını gözden geçirip daha iyi bir hale getirebilirsek, bizim üzerimizde yarattıkları etkiyi de en aza indirgeyip belki de tamamen ortadan kaldırabiliriz. Bunun için de toplumun her kesiminden kişinin ortak bir çaba göstermesi ve yasa koyucuların insan hayatını ön planda tutarak bilimsel verilerin ışığında elde edilmiş bulgulardan yola çıkılarak ortaya atılmış tavsiyelere uygun kanunlar koyması gerekiyor.
Bu nedenle, içinde dönüşümlü olarak ağır ve toksik olarak tanımlanan metaller hakkında anlaşılır bilgilerden oluşan küçük bir kitapçığı yayınlamanın iyi olduğuna karar verdim.
Doğada en yaygın şekilde bulunan ağır metallere teker teker odaklanan başlıklarıyla Deniz Ürünleri ile Ağır Metaller Arasındaki İlişkiler dökümanı, toksik metalleri daha iyi anlamak ve onlardan nasıl uzak durulacağını öğrenmek isteyen herkese kolay bir içerik olarak sunuluyor.
Su Ürünleri Mühendisi Kaan Uğrasız tarafından hazırlanan Deniz Ürünleri ile Ağır Metaller Arasındaki İlişkiler dökümanında yer alan başlıklar şu şekilde:
- Ağır metal toksisitesine genel bakış
- Ağır metallerin insan vücudu ile ilişkileri
- Ağır metallerin en çok bilinen kaynakları
- Ağır metallerin neden olduğu hastalıklar nelerdir?
- Kimler kendini ağır metallerden sakınmalı?
- Ağır metalleri vücudumuzdan nasıl uzaklaştırabiliriz?
- Deniz mahsullerinde ağır metal birikimi
- Yetiştiricilikten gelen deniz mahsülleri ve ağır metaller arasındaki ilişki
- Tüketilmesi güvenli deniz mahsülleri hangileridir?
- Kaçınmanız gereken deniz mahsülleri hangileridir?
- Doğru deniz mahsüllerini nasıl seçersiniz?
- Deniz ürünleri bebekler için neden sağlıklıdır?
- Odak: Hamilelikte civa alımı ve civanın bazı etkileri
- Yüksek miktardaki ağır metalden nasıl korunabiliriz?
- Hamileyken deniz ürünleri tüketimi
Doğada ağır metal olarak tanımlanan ve insan vücuduna girdiğinde de toksik etki gösteren bu maddeleri daha yakından tanımamız, bu maddelerle aramızda olan ilişkiyi düzenlememizdeki başlangıç noktası. Bu, içinde dönüşümlü olarak ağır ve toksik olarak tanımlanan metaller hakkında anlaşılır bilgilerden oluşan küçük bir dökümanın ortaya çıkışındaki nirengi noktası.
Girizgahında ağır metallerin toksititesine odaklanan içeriğin ikinci kısmında, bizi burada daha yakından ilgilendiren, deniz mahsülleri ile ağır metaller arasındaki ilişki var. Ağır metallerin deniz mahsülü olarak tanımlanan türlerin bünyesine nasıl girdiği ve biriktiğinin yanı sıra yetiştiricilik yoluyla elde edilmiş deniz mahsüllerinin de ağır metaller ile olan ilişilerine bir başlık ayrıldı.
Kapanışta ise, daha önce yayınlanmış olan Hamileyken Deniz Ürünleri Tüketimi Rehberi'nden yola çıkılarak, kadınlar için hayatlarındaki önemli aşamalardan birisi olan hamilelik süreçlerinde ağır metaller ile olan etkileşimler ve bunlardan nasıl kaçınılacağı yer alıyor.
Doğada en yaygın şekilde bulunan ağır metallere teker teker odaklanan başlıklarıyla Deniz Ürünleri ile Ağır Metaller Arasındaki İlişkiler dökümanı, toksik metalleri daha iyi anlamak ve onlardan nasıl uzak durulacağını öğrenmek isteyen herkese kolay bir içerik olarak sunuluyor.
Dökümanı ücretsiz olarak indirmek için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.
